هر آنچه لازم است درباره مهارت‌های تسهیلگری بدانید
کسب مهارت‌های تسهیلگری و توانایی تسهیل موثر در دنیای پرشتاب و رقابتی امروز بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. بدین دلیل که کسب و کارها اکنون جهانی‌تر و به هم پیوسته‌تر از همیشه هستند. افراد از یک نقطه جهان با شرکتی در نقطه دیگر همکاری می‌کنند یا گروهی از اعضای یک تیم با ملیت‌ها، نگرش‌ها و خصوصیات مختلفی دور هم گرد آمده‌اند. مهارت‌های تسهیلگری نه تنها به منظور هدایت تیم‌ها و گروه‌ها کاربرد دارد، بلکه روش موثری برای آموزش افراد است. فرآیند تسهیلگری هم در بُعد فردی و هم اجتماعی مزایای زیادی دارد. در این مقاله، در مورد اهمیت مهارت‌های تسهیلگری در بهبود ارتباطات گروهی و مدیریت کارآمد سازمان صحبت می‌کنیم.
مهارت‌های تسهیلگری چیست؟
مهارت‌های تسهیلگری مجموعه‌ای منحصر به فرد از توانایی‌ها هستند که افراد برای هدایت گروه به سوی دستیابی به یک هدف جمعی به آن نیاز دارند. این مهارت‌ها طیفی از جنبه‌های مختلف از جمله مهارت‌های ارتباطی برای ایجاد تعامل مثبت و حل اختلافات گروهی، مهارت‌های رهبری برای ایجاد انگیزه و الهام بخشیدن به دیگران را در بر می‌گیرد.
مهارت‌های تسهیلگری همچنین برای مدیریت اختلاف نظرها و چالش‌هایی که در گروه ایجاد می‌شود، کاربرد دارد. در حال حاضر، با افزایش فعالیت‌های دورکاری و جلسات آنلاین، مهارت‌های تسهیل گری به حوزه دیجیتال راه یافته است. در نهایت، این مهارت‌ها منجر به برگزاری جلسات سازنده‌تر، بهبود همکاری و پویایی بهتر گروه‌های کاری می‌شود.
تسهیلگری را می‌توان در کاربردهای مختلف از جمله سازمان‌ها، آموزش و تدریس آکادمیک استفاده کرد. هدف از تسهلیگری کمک به یک گروه (کارکنان یا دانش آموزان) است که نحوه کار با هم، شناسایی و حل مشکلات، یادگیری، تصمیم گیری و رسیدگی به تعارض را بهبود بخشند. برای مثال، تسهلیگران حوزه آموزش به دانش آموزان در استعدادیابی تحصیلی کمک می‌کنند.
تسهیلگر کیست؟
تسهیلگر کسی است که به گروه‌ها کمک می‌کند تا بتوانند به طور موثر با هم کار کنند و تصمیمات آگاهانه بگیرند. او هدفش حمایت از دیگران برای دستیابی به عملکرد استثنایی است. به عبارتی، تسهیلگر شخصی است که نقش هدایت افراد از طریق یک فرآیند خاص را بر عهده دارد. این فرآیند می‌تواند یک میتینگ ساده، یک جلسه طوفان فکری، آموزش و توسعه، یک جلسه برنامه ریزی شده، تیم سازی، حل اختلافات گروهی یا هر موقعیتی باشد که در آن گروهی از افراد در تعامل با یکدیگر هستند. در این راستا، تسهیلگران باید مهارت‌های تصمیم گیری قوی داشته باشند تا تیم را به سمت اجماع هدایت کنند.
انواع مهارت‌های تسهیلگری برای رشد شخصی و گروهی
مهارت‌های تسهیلگری به این موضوع کمتر اشاره دارد که شما رهبر هستید و بیشتر در مورد اجازه دادن به دیگران برای مشارکت است. شما تیم را گرد هم می‌آورید و یک هدف مشترک ایجاد می‌کنید که همه می‌توانند بخشی از هدف باشند. سپس مکالمه را به سمت هدف مشترک پیش می‌برید و هر آنچه را که برای موفقیت تیم خود لازم است را فراهم می‌کنید.
هدف اصلی یک تسهیلگر این است که تیم خود را بدون دخالت مستقیم و با تشویق مشارکت و خلاقیت رهبری کند. این موضوع در درجه اول به کسب مهارت برای رشد شخصیتی و اجتماعی از سوی تسهیلگر نیاز دارد. برای مثال، تسهیلگران حوزه آموزش باید مهارت لازم در استعدادیابی دانشجویی را بدانند، بدین معنا که آنها ابتدا باید خود آموزش ببینند تا بتوانند توانایی افراد را کشف کنند. برای آموزش مهارت‌های تسهیلگری خود می‌توانید از نکات زیر بهره‌مند شوید:
گوش دادن فعال
گوش دادن فعال، یک مهارت کلیدی برای تسهیلگری است. این مهارت شامل حضور کامل و هماهنگی با آنچه دیگران می‌گویند، چه به صورت کلامی و چه غیرکلامی است. گوش دادن فعال نه تنها مستلزم شنیدن کلماتی است که گفته می‌شود، بلکه نیاز به درک معنای پشت آنها نیز دارد. همچنین شامل آگاهی از هر گونه احساسات یا نیازهای اساسی است که بحث را به سمت بهتری هدایت می‌کند.
ایجاد محیط امن
یکی از مهارت‌های تسهیلگری، ایجاد محیطی است که همه برای مشارکت احساس امنیت کنند. این موضوع به معنای احترام گذاشتن به همه افراد گروه، بها دادن به تمامی اعضا و ترویج فضای ارتباطی باز است. ایجاد محیط امن شامل تعیین مرزها و انتظارات واضح برای مشارکت‌ها و همچنین ارائه حمایت کافی برای افرادی است که شاید به پشتیبانی بیشتر نیاز داشته باشند.
تشویق مشارکت
تسهیلگر باید بتواند همه اعضای گروه را صرف نظر از سطح تجربه یا تخصصشان تشویق به مشارکت کنند. ایجاد تعامل مثبت به معنای ایجاد فرصت‌هایی برای مشارکت همه اعضای گروه در جلساتی مانند جلسات طوفان فکری یا بحث‌های گروهی کوچک است. همچنین شامل آگاهی از سبک‌های مختلف یادگیری و اطمینان از این است که همه فرصتی برای یادگیری به روشی مفید و موثر دارند.
شناسایی پویایی گروه
از مهارت‌های تسهیلگری می‌توان به توانایی شناسایی پویایی گروه اشاره کرد. این به معنای آگاهی از روابط بین افراد در گروه و همچنین هر گونه الگوی رفتاری است که به وجود خواهد آمد. شناسایی پویایی گروه همچنین شامل توانایی تشخیص زمان بروز تعارض و انجام اقداماتی برای رسیدگی به آن قبل از تبدیل شدن به یک مشکل بزرگتر است.
مدیریت فرآیندهای گروه
تسهیلگر باید بتواند فرآیند کلی گروه را از ابتدا تا انتها مدیریت کند. این به معنای برنامه‌ریزی، پیگیری زمان و اطمینان از اینکه گروه در مسیر خود باقی می‌ماند، خواهد بود. همچنین مستلزم انعطاف‌پذیری و سازگاری است و تضمین می‌کند که فرآیند تسهیلگری می‌تواند در صورت نیاز بر اساس نیازهای گروه تنظیم شود.
ترویج خلاقیت
خلاقیت بخش مهمی از مهارت‌های تسهیلگری است، زیرا می‌تواند به گروه‌ها در ارائه ایده‌ها و راه حل‌های جدید کمک کند. از فراهم کردن فرصت‌هایی برای افراد برای به اشتراک گذاشتن ایده‌هایشان تا ترکیب روش‌های مختلف طوفان فکری، همه اینها بخشی از فرآیند خلاقیت هستند. همچنین این موضوع شامل باز بودن فضا برای ابزار ایده‌ها، روش‌های جدید انجام کارها و تشویق افراد به تفکر خارج از چارچوب است.
مدیریت زمان
مدیریت زمان یک مهارت تسهیلگری مهم است، زیرا به نگه داشتن گروه‌ها در مسیر کمک می‌کند و تضمین خواهد کرد که همه فرصتی برای مشارکت دارند. تسهیل کننده‌ها باید از میزان زمان در دسترس آگاه باشند و از نهایت استفاده را ببرند. همچنین بدین معناست که افراد را در انجام کارها متمرکز نگه دارد و بداند چه زمانی باید موضوع بعد را در دستور کار قرار دارد.
پاسخ به تعارض
تعارض بخشی طبیعی از پویایی هر گروهی است و تسهیلگران باید بدانند چگونه به آن پاسخ دهند. این بدین معناست که تسهیلگر می‌تواند زمان وقوع درگیری را شناسایی کرده و بین طرف‌های مختلف میانجیگری کند. همچنین تسهیلگر باید ببیند چه عواملی باعث عصبانیت و یا ناراحتی او می‌شود تا بتواند در مواجهه با تعارض آرامش خود را حفظ کند. شناخت نقاط قوت و ضعف شخصی می‌تواند در رشد شخصیتی تسهیلگران مفید باشد.
تأثیر مثبت مهارت‌های تسهیلگری بر بهبود ارتباطات گروهی
مهارت‌های تسهیلگری می‌توانند بر بهبود ارتباطات گروهی فوق العاده مفید باشند. افراد در یک گروه ممکن است از نظر فکری و تخصص با یکدیگر متفاوت باشند و بر سر مسائل مختلف با هم تعارض داشته باشند. وظیفه یک تسهیلگر این است که بتواند ارتباطات گروهی به شکل مسالمت آمیز و در جهت اهداف گروه هدایت کند. هنگامی که تسهیلگر بتواند بحث‌های مطرح شده در گروه را به طور موثر مدیریت کند، همچنین این توانایی را خواهد داشت تا به ایجاد روابط قوی در گروه کمک کند. حتی در ارتباطات فرد به فرد نیز تسهیلگری مهم است، برای مثال، در استعدادیابی شغلی ایجاد یک رابطه قوی با دانشجویان اهمیت زیادی دارد.
هنگامی که یک رابطه خوب در درون گروه وجود داشته باشد، تیم سازنده‌تر و منسجم‌تر می‌شود. روابط قوی می‌توانند به ایجاد یک محیط کاری مثبت کمک کنند. یک تسهیلگر برای ایجاد روابط مستحکم باید به طور موثر با افراد ارتباط برقرار کند. ارتباط موثر به معنای این است ارتباطات باید واضح و شفاف باشند و از زبانی استفاده شود که همه افراد گروه بتوانند آن را درک کنند.
ارتباطات موثر شامل آگاهی از سبک‌های ارتباطی مختلف (منفعل، قاطع، پرخاشگر و غیره) و دانستن این موضوع است که چگونه می‌توان سبک مناسب را برای رفع نیازهای گروه تطبیق دهید. علاوه بر این، تسهیلگر باید بتواند با دقت گوش دهند و بفهمند که دیگران چه می‌گویند.
کلام آخر
مهارت‌های تسهیلگری کلید موفقیت در بسیاری از زمینه‌ها از سیستم آموزشی و دنیای تجارت است. طبق تعریف، تسهیلگری فرآیندی است که به گروه‌ها کمک می‌کند تا اهداف خود را شناسایی کرده و سپس ساختاری ایجاد شود که آنها به اهداف تیمی برساند. تسهیلگری می‌تواند به گروهی از افراد کمک کند تا به یک اجماع دست یابند، حتی اگر نظراتشان با یکدیگر متفاوت باشند. امروزه کسب فرایند تسهیلگری امری مهم در رشد شخصی و سازمانی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد پیکج‌های استعدادیابی و خدمات مشاوره با کارشناسان ما در «سیناتلنت» تماس بگیرید.
سوالات متداول
- چرا مهارت‌های تسهیلگری مهم هستند؟
مهارت‌های تسهیلگری برای تقویت ارتباطات باز، تشویق همکاری و اطمینان از اینکه ارتباطات گروهی سازنده و معنادار هستند، حیاتی خواهند بود. این مهارت‌ها به مدیریت پویایی گروه، حل تعارضات و تسهیل فرآیندهای تصمیم گیری موثر کمک می‌کنند.
- چگونه می‌توانم مهارت‌های تسهیلگری خود را بهبود بخشم؟
بهبود مهارت‌های تسهیلگری شامل تمرین، خود اندیشی و یادگیری مداوم است. شرکت در کارگاه‌های آموزشی تسهیلگری، جستجوی مربیگری و کسب تجربه از طریق تسهیل فعالیت‌های گروهی مختلف را در نظر بگیرید.
- تسهیلگران چگونه درگیری‌ها را در یک گروه مدیریت می‌کنند؟
تسهیلگرها با تصدیق تفاوت‌ها، تشویق ارتباطات باز و هدایت گروه از طریق فرآیندهای حل تعارض به اختلافات می‌پردازند. آنها بی‌طرف می‌مانند و به شرکت کنندگان کمک می‌کنند تا دیدگاه‌های یکدیگر را درک کنند و در جهت یافتن راه حل‌های مورد توافق طرفین کار می‌کنند.
بدون دیدگاه