آزمونهای استعدادیابی

تعریف و نقش استعدادیابی در سازمان

استعدادیابی در سازمان‌ها به عنوان یکی از استراتژی‌های بسیار مهم در بخش منابع انسانی محسوب می‌شود و به معنای شناسایی و انتخاب بهترین افراد برای حضور و فعالیت در پست‌ها و جایگاه‌های شغلی مختلف است. در واقع استعدادیابی در سازمان‌ها به معنی استفاده از افراد مستعد و توانمند و انجام مشاوره و منتورینگ، برای پیشبرد اهداف سازمان و ایجاد زمینه مناسب برای حرکت سریع‌تر به سمت موفقیت و کسب بهره‌وری بیشتر است.

روش‌های استعدادیابی در سازمان‌ها

معمولا روش انجام فرآیند استعدادیابی در سازمان‌ها به صورت داخلی و خارجی صورت می‌گیرد. در استعدادیابی داخلی که به عنوان مهمترین و کارآمدترین شیوه استعدادیابی در سازمان‌ها شناخته می‌شود، هر سازمان از طریق بخش‌هایی مانند منابع انسانی‌، اقدام به شناسایی و جذب استعدادها و افراد موردنیاز خود می‌کند. از جمله راهکارهای مورد استفاده در این بخش می‌توان به موارد مختلفی مانند تحلیل و ارزیابی عملکرد کارکنان فعلی، برگزاری آزمون‌های دوره‌ای و انجام مصاحبه شغلی با داوطلبان خارجی اشاره کرد. در استعدادیابی خارجی، سازمان‌ها از منابع غیرداخلی مانند مراکز توانمندسازی، دانشگاه‌ها، مراکز کاریابی، سایت‌های استخدامی و شبکه‌های اجتماعی برای انتخاب افراد موردنیاز خود بهره می‌برند که البته این روش بیشتر در شرکت‌های خصوصی یا کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

روش‌های رایج استعدادیابی در سازمان‌ها

معمولا روش‌های مختلفی برای انتخاب نیروی کار و استعدادیابی در سازمان‌ها استفاده می‌شود که از مهمترین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1- مصاحبه‌های استخدام:

این روش یکی از رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین راهکارهای موجود برای بررسی مهارت‌ها، توانمندی‌ها و شایستگی‌های انفرادی و کاربردی افراد است که معمولا به صورت شفاهی و توسط افراد باتجربه و متخصص در حوزه‌های کاری مرتبط انجام می‌شود.

2- آزمون‌های تعیین سطح عملکرد:

با استفاده از این آزمون‌ها می‌توان مهارت‌ها، توانایی‌ها و شایستگی‌های کاری افراد را مورد ارزیابی قرار داد. شناخت بهتر مهارت‌های عملی، تعیین عملکرد فرد در حالت انفرادی و گروهی، تخمین سطح دانش فنی و میزان سازگاری با شرایط و نیازهای جایگاه شغلی موردنظر، از مزایای استفاده از آزمون‌های تعیین سطح عملکرد هستند.

3- تست‌های عمومی و آزمون‌های روانشناسی:

استفاده از آزمون‌های روانشناسی، علیرغم اینکه به عنوان یک ابزار سنجش عمومی محسوب می‌شوند اما به دلیل ارائه دقت بالا و استفاده از مبانی علمی، نتایج معتبر و قابل استنادی را در اختیار سازمان‌ها و مدیران قرار می‌دهند که در کنار موارد دیگر می‌توانند تاثیر بسیار خوبی در انتخاب افراد شایسته و با استعداد داشته باشند. استفاده از این روش به عنوان یکی از راهکارهای بسیار موثر در زمینه استعدادیابی در سازمان‌ها شناخته می‌شود و کاربرد بسیار زیادی در جوامع پیشرفته امروزی دارد.

مزایای استعدادیابی در سازمان‌ها

1- جذب استعدادهای برتر:

انجام فرآیند استعدادیابی در سازمان‌ها، تاثیر قابل توجهی در جذب افراد مستعد و توانمند دارد؛ افرادی که با تلاش و پشتکار خود در زمینه‌های شغلی مرتبط می‌توانند در آینده نه چندان دور به عنوان یک نیروی انسانی بسیار کارآمد، باعث خلق ارزش و ایجاد بازدهی بالا در سازمان‌های خود شوند که این موضوع، اهمیت و نقش استعدادیابی در سازمان را به خوبی نشان می‌دهد.

2- توسعه استعدادها:

توجه به نقش استعدادیابی در سازمان به مدیران اجازه می‌دهد تا استعدادهای موجود در هر بخش را به راحتی شناسایی کرده و از آنها در جایگاه‌های شغلی مناسب استفاده کنند. همچنین قرارگیری استعدادها در محل‌های متناسب، امکان آموزش و توسعه سریع‌تر آنها را فراهم می‌کند و پس از گذشت مدت زمان کوتاه، شرایط بکارگیری آنها در نقش‌های کلیدی و مدیریتی را به وجود می‌آورد.

3- بهبود عملکرد سازمانی:

با توجه به نقش استعدادیابی در سازمان و جذب و توسعه استعدادهای مختلف، امکان ارتقا و بهبود عملکرد سازمانی فراهم می‌شود. همچنین وجود استعدادهای پربازده و توانمند به مدیران و تیم‌ها اجازه می‌دهد تا با انتخاب بهترین راهکارها و اتخاذ دقیق‌ترین تصمیم‌ها، به بهبود عملکرد سازمان و پیشرفت همه‌جانبه آن کمک کنند.

4- ارتقای رقابت‌پذیری:

استعدادیابی در سازمان‌ها باعث افزایش قدرت رقابت‌پذیری در میان سازمان‌های مختلف می‌شود و وجود افراد با استعداد، نقش برجسته‌ای در ارتقای این مولفه بسیار مهم خواهد داشت.

5- کاهش هزینه‌های جذب:

استفاده از فرآیند استعدادیابی در سازمان‌ها، هزینه‌های مرتبط با مراحل جذب، آموزش و پرورش افراد ناکارآمد را تا حد قابل توجهی کاهش می‌دهد و امکان سرمایه‌گذاری موثر بر روی استعدادهای برتر را فراهم می‌شود.

6- افزایش رضایت‌مندی کارکنان:

با تاکید بر روی نقش استعدادیابی در سازمان، کلیه استعدادها در جایگاه‌های شغلی مناسب قرار می‌گیرند و فضای بیشتری برای توسعه و پیشرفت فردی و گروهی به دست می‌آورند که این موضوع، میزان موفقیت و رضایت شغلی آنها را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.

7- افزایش سطح تعاملات مثبت در سازمان:

پیاده‌سازی استعدادیابی در سازمان‌ها باعث افزایش سطح تعاملات مثبت در بخش‌های مختلف سازمان می‌شود که این موضوع به نوبه خود به ارتقای سطح همکاری و تعامل نیروی انسانی کمک می‌کند و در نهایت به بهبود عملکرد سازمان و ارتقای بهره‌وری آن می‌انجامد.

نحوه برنامه‌ریزی فرآیند استعدادیابی در سازمان‌ها

برنامه‌ریزی و اجرای فرآیند استعدادیابی در سازمان‌ها دارای مراحل مختلفی است که به منظور انتخاب، جذب و پرورش استعدادها و ایجاد توانمندی‌های لازم برای موفقیت در سازمان انجام می‌شود که در ادامه با نقش استعدادیابی در سازمان و ساختار کلی آن آشنا می‌شویم.

1- تعیین اولیه نیازهای سازمان:

قبل از هر چیز، ابتدا سازمان باید نیازهای اساسی خود را در جذب افراد موردنیاز مشخص کند که این مرحله شامل تعیین جایگاه‌های شغلی و مهارت‌های لازم برای فعالیت و حضور موثر افراد خواهد بود.

2- جذب افراد با استعداد:

پس از تعیین نیازهای سازمان، نوبت به مرحله جذب افراد مستعد و توانمند می‌رسد که به روش‌های گوناگونی مانند انتشار فراخوان عمومی، پخش آگهی در سایت‌های استخدامی و شبکه‌های اجتماعی یا مصاحبه مستقیم با افراد واجد شرایط انجام می‌شود.

3- ارزیابی توانمندی‌ها:

پس از جذب افراد موردنظر، باید توانمندی‌ها و ظرفیت‌های آن‌ها به شکل دقیق و از طریق روش‌های مختلف مانند مصاحبه، آزمون‌های تخصصی و ارزیابی رفتاری مورد بررسی قرار بگیرد.

4- آموزش و پرورش:

پس از ارزیابی دقیق استعدادها و توانمندی‌ها، باید برنامه‌های مناسبی مانند دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های مهارت‌آموزی برای بهبود کمی و کیفی آن‌ها طراحی و اجرا شود.

5- ارزیابی عملکرد:

پس از اتمام مرحله آموزش، عملکرد افراد از طریق فرآیندهای مختلف نظیر مصاحبه و بررسی رفتار و عملکرد کاری، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

6- توسعه حرفه‌ای:

در این مرحله، مجموعه‌ای از برنامه‌های اختصاصی و حرفه‌‎ای به منظور حفظ و توسعه هرچه بیشتر مهارت‌های فردی و متناسب با جایگاه و نیاز شغلی آنها طراحی می‌شود.

7- ارزیابی مجدد:

در انتها، میزان یادگیری و سطح مهارت‌های افراد به شکل دوره‌ای و مستمر مورد بررسی قرار می‌گیرد و سطح عملکرد و کارآیی سازمان نسبت به دوره‌های گذشته مشخص می‌شود و در صورت نیاز، اصلاحاتی نیز در ساختار و روند برنامه‌ها به وجود می‌آید.

اجرای فرآیند استعدادیابی در سازمان‌ها بر اساس روش تخصصی 

کلینیک استعدادیابی و کسب‌وکار سینا به عنوان مرجع تخصصی تدوین، پیاده‌سازی و اجرای فرآیندهای مختلف استعدادیابی در کشور، مجموعه بسیار کامل و گسترده‌ای از خدمات استعدادیابی سازمانی را به شکل تخصصی و حرفه‌ای فراهم کرده و در اختیار مدیران، کارفرمایان و حتی کارکنان شرکت‌ها و سازمان‌ها قرار داده است و مجموعه سیناتلنت به عنوان بازوی اجرایی کلینیک سینا، کلیه خدمات مرتبط با مشاوره استعدادیابی و پکیج‌ های استعدادیابی را به صورت کامل و همراه با توضیحات شفاف به مخاطبین و علاقمندان خود ارائه می‌دهد.

لازم به ذکر است که فعالیت این مجموعه تنها به این حوزه محدود نمی‌شود و ارائه طیف گسترده آزمون‌های مرتبط با رفتارشناسی، شخصیت‌شناسی و استعدادهای فردی و ارائه فرآیندهای تخصصی در زمینه استعدادیابی تحصیلی مانند استعدادیابی دانش‌آموزان و استعدادیابی دانشجویی در کنار روش‌های مرتبط با استعدادیابی شغلی نیز از دیگر خدمات ارزنده مجموعه سیناتلنت محسوب می‌شود و کلیه داوطلبان سراسر کشور می‌توانند از خدمات ویژه تیم تخصصی کلینیک کسب‌وکار سینا بهره‌مند شده و کلیه سوالات و نیازهای اولیه خود را از طریق ارتباط با بخش پشتیبانی و تیم مشاوره مجموعه سیناتلنت برطرف نمایند.