تئوری هدف گذاری لاک چیست؟
اگر می‌خواهید عملکرد کارکنان خود را افزایش دهید، باید اعضای تیم را با انگیزه نگه دارید تا به سمت اهداف تعیین شده حرکت کنند. برای رسیدن به این مهم می‌توانید از تئوری هدف گذاری لاک استفاده کنید. این تئوری یک نظریه کاملاً علمی است که هدف گذاری و عملکرد را با هم ترکیب می‌کند تا تحول عظیمی در مشارکت کارکنان، عملکرد و انگیزه آنها ایجاد شود؛ اما تئوری هدف گذاری لاک دقیقاً چیست و چگونه کار می‌کند؟ در این مقاله از وبسایت «سیناتلنت» در مورد این نظریه انقلابی صحبت می‌کنیم.
مفهوم تئوری هدف گذاری لاک
تئوری هدف گذاری لاک یک نظریه روانشناسی سازمانی است. بر اساس این نظریه، اهداف روشن، مشخص و چالش برانگیزتر از اهداف مبهم یا اهداف آسان هستند. هنگامی که کارکنان انگیزه بیشتری داشته باشند در رسیدن به اهداف خود موفق‌تر خواهند بود. پس آنها به اهداف قابل دستیابی و برنامه ریزی شده نیاز دارند تا موتور محرک سازمان را به حرکت درآورند.
هدف اصلی تئوری هدف گذاری درک بهتر ارتباط بین این موضوع است که چگونه فرآیند هدف گذاری بر انگیزه کاری و عملکرد کلی سازمان تأثیر می‌گذارد. از این تئوری می‌توان برای کمک به کارکنان برای موفقیت بیشتر در رسیدن به اهداف استفاده کرد. همچنین این تئوری در استعدادیابی دانش آموزان جهت کشف توانایی و ایجاد انگیزه کاربرد دارد.
تاریخچه تئوری هدف گذاری لاک
تئوری هدف گذاری توسط ادوین ای. لاک (Edwin A. Locke) ایجاد شد. این روانشناس آمریکایی در تحقیقات هدف گذاری پیشگام بود. لاک نظریه خود را در سال 1968 با انتشار مقاله‌ای به نام «به سوی نظریه انگیزه و انگیزه‌های وظیفه‌ای» آغاز کرد. مقاله ادوین لاک که در اصل برای رفتار سازمانی و عملکرد انسانی منتشر شد که رابطه بین اهداف و عملکرد افراد را بررسی می‌کند.
در سال‌های پس از انتشار کتاب، لاک با دکتر «گری لاتام» یک همکاری بلند مدت را شروع کردند. این زوج با هم تأثیرات مربوط به تئوری هدف گذاری را بررسی و تحقیق کردند. در سال 1990، لاک و لاتام نظریه هدف گذاری و عملکرد وظیفه را منتشر کردند. این کتاب تئوری هدف گذاری را گسترش داد و چارچوبی را برای فرآیند هدف گذاری موثرتر ایجاد کرد.
نظریه هدف گذاری به طور کلی پایه و اساس اهداف SMART در نظر گرفته می‌شود. چارچوب SMART نشان می‌دهد که اهداف باید خاص (Specific)، قابل اندازه گیری (Measurable)، قابل دستیابی (Achievable)، مرتبط (Realistic) و محدود به زمان (Time-bound) باشند.
اصول تئوری هدف گذاری لاک
همانطور که گفته شد، بر اساس تئوری هدف گذاری لاک اهداف برای موثر بودن باید هم روشن و هم مشخص باشند؛ اما لاک و لاتام این مفهوم را بیشتر گسترش دادند و پنج اصل کلیدی را برای اهداف مؤثر تعریف کردند. این پنج عامل تعیین کننده عبارتند از:
1- وضوح
بر اساس این نظریه، وضوح در جهت گیری هدف ضروری است. هر چه هنگام هدف گذاری وضوح بیشتری وجود داشته باشد، احتمال سوءتفاهم کمتر خواهد بود. این موضوع منجر به سطوح بالاتر موفقیت می‌شود. به بیان دیگر، اهداف مؤثر هم روشن و هم مشخص هستند.
2- چالش
دشواری هدف نیز با اثربخشی هدف گذاری مرتبط است. هنگامی که دستیابی به هدف چالشی را به همراه دارد، منجر به سطح بالاتری از انگیزه می‌شود که به نوبه شانس موفقیت را افزایش می‌دهد. یا به عبارت دیگر، اهداف چالش برانگیز یا حتی دشوارتر موثرتر هستند.
3- تعهد
کارکنان باید سطح مشخصی از تعهد به هدف را داشته باشند. اگر متعهد نباشند، پیگیری لازم برای موفقیت را نخواهند داشت و در نتیجه به هدف خود نخواهند رسید. ایجاد تعهد به یک رابطه قوی بین مدیریت و کارکنان و توجه به نیازهای کارکنان وابسته است.
4- بازخورد
برای اینکه کارکنان بتوانند با موفقیت به اهداف خود برسند، به بازخورد منظم نیاز دارند. این موضوع شامل بازخورد در مورد پیشرفت آنها، کارهایی که به خوبی انجام می‌دهند و ایجاد نقاط عطف برای پیشرفت در انجام یک کار به خصوص است.
5- پیچیدگی کار
اگر هدفی بیش از حد پیچیده یا طاقت فرسا به نظر برسد، می‌تواند بر انگیزه افراد تأثیر منفی بگذارد. در عوض، رهبران باید اهداف بزرگ را به وظایف کوچک‌تر و قابل مدیریت تقسیم کنند. به نتیجه رساندن کارهای کوچک می‌تواند انگیزه بیشتری ایجاد کند.
نمونه‌هایی از تئوری هدف گذاری لاک
این نظریه در عمل چگونه است؟ بیایید به چند نمونه از نظریه هدف گذاری لاک اشاره کنیم:
1- ورود موفق و روان
فرض کنید شما به تازگی یک تحلیلگر بازاریابی جدید استخدام کرده‌اید که پتانسیل زیادی برای موفقیت در شرکت شما دارد. یک هدف مبهم و آسان مانند «در موقعیت جدید خود مستقر شوید.»، فرد تازه استخدام شده را تشویق نمی‌کند تا بهترین کار را انجام دهد. در عوض، تحت تئوری هدف گذاری، شما می‌خواهید به وضوح یک هدف چالش برانگیز برای کمک به او در دستیابی به پتانسیل کاملش ترسیم کنید.
به عنوان مثال، ممکن است هدفی را تعیین کنید که می‌گوید: «نرم افزار تجزیه و تحلیل بازاریابی را در 90 روز اول یاد بگیرید.» سپس، می‌توانید به او کمک کنید تا این هدف را به وظایف کوچک‌تر تقسیم کنند. همچنین این امکان را دارید به او اطلاع دهید که در طول مسیر برای ارائه بازخورد در دسترس خواهید بود تا بفهمند چرا یادگیری نرم افزار بسیار مهم است. این هدف به کارمند جدید شما چیزی می‌دهد که در جهت چالش برانگیز، اما دست یافتنی کار کند و از آنجایی که می‌دانید چرا نرم افزار بسیار مهم است، به او کمک می‌کنید تا به هدف خود متعهد شوند.
– به پایان رساندن یک پروژه با یک تیم
فرض کنید می‌خواهید به تیم خود انگیزه دهید تا یک پروژه را به پایان برسانند. به جای هدف گذاری «به پایان رساندن این پروژه در اسرع وقت مهم است!»، می‌خواهید واضح‌تر رفتار کنید، اما این هدف گذاری هنوز مبهم است. بهتر است این هدف را مشخص کنید که «پروژه را تا پایان ماه به پایان برسانید.» سپس، وظایف مورد نیاز به هر یک از اعضای تیم تقسیم کنید و خود را برای کار روی پروژه با آنها و ارائه بازخورد در طول مسیر در دسترس قرار دهید.
همچنین باید مطمئن شوید که چرا تکمیل پروژه تا پایان ماه مهم است (به عنوان مثال، تحویل محصول به موقع به مشتریان). وضوح هدف و اهمیت آن همراه با چالش جمع کردن کارها قبل از پایان ماه می‌تواند به تیم شما برای انجام کارها انگیزه دهد. نتیجه نهایی چیست؟ هنگام استفاده از تئوری هدف گذاری لاک اهدافی را تعیین می‌کنید که تمام پنج اصل لاک و لاتام را رعایت می‌کنند. همچنین این پنج اصل در استعدادیابی دانشجویان تاثیر زیادی دارد.
مزایای تئوری هدف گذاری لاک
استفاده از تئوری هدف گذاری برای ایجاد انگیزه در کارکنان مزایای زیر را دارد:
- سطوح بالاتر تعامل می‌تواند به کارکنان کمک کند تا به اهداف خود برسند. این موفقیت ممکن است به سطوح بالاتری از مشارکت کارکنان و رضایت شغلی منجر شود.
- هنگامی که کارکنان به طور منظم به اهداف خود می‌رسند، عملکرد و بهره وری آنها بهبود می‌یابد. کارکنان ممکن است در رسیدن به اهداف در چارچوب زمانی تعیین شده مؤثرتر عمل کنند.
- تئوری هدف گذاری لاک اهداف قابل اندازه گیری را تشویق می‌کند. این موضوع می‌تواند به کارکنان کمک کند تا کارها را در بازه‌های زمانی مشخص انجام دهند.
- کاربرد گسترده تئوری هدف گذاری را می‌توان برای انواع مختلفی از اهداف استفاده کرد. به عنوان مثال، می‌توانید این این نظریه در اهداف شخصی، استعدادیایی تحصیلی، اهداف فردی، اهداف تیمی، اهداف یادگیری و غیره بهره ببرید.
- نظریه هدف گذاری لاک از فرهنگ بازخورد پشتیبانی می‌کند. این موضوع به کارکنان اطلاعات لازم برای بهبود مستمر را می‌دهد.
- وقتی کارکنان به طور مرتب به اهداف خود می‌رسند، اعتماد به نفس پیدا می‌کنند. این اعتماد به نفس منجر به خودکارآمدی می‌شود.
محدودیت‌های تئوری هدف گذاری لاک
واضح است که تئوری هدف گذاری لاک مزایای زیادی دارد، اما بدون اشکال نیست! تعدادی از جنبه‌های منفی بالقوه برای این نظریه وجود دارند که عبارتند از:
- اهداف دشوار به عملکرد بالاتری نیاز دارند؛ اما محدودیتی برای آن وجود دارد. اگر یک هدف یا کار پیچیده خارج از مجموعه مهارت‌های یک کارمند باشد، آن هدف غیرقابل دسترس خواهد بود. این موضوع می‌تواند بر انگیزه کار تأثیر منفی بگذارد و در نهایت باعث کاهش عملکرد شود.
- اگر بین اهداف کارکنان و اهداف سازمان ناهماهنگی وجود داشته باشد، تئوری هدف گذاری لاک ممکن است آنقدر مؤثر نباشد. این موضوع همچنین در مشاوره استعدادیابی مورد بحث قرار می‌گیرد، اینکه چگونه توانایی‌های فرد باید با اهدافش همسو باشند.
- اگر اهداف خیلی سخت یا پیچیده باشند، می‌تواند تأثیر منفی بر تصمیم گیری کارکنان داشته باشد. آنها در تلاش برای رسیدن به هدف خود ممکن است رفتاری غیراخلاقی، مخاطره آمیز یا مشکوک داشته باشند.
نحوه استفاده از تئوری هدف گذاری لاک در محیط کار
آیا می‌خواهید از تئوری هدف گذاری برای ایجاد انگیزه در کارکنان خود و هدایت عملکرد سازمانی استفاده کنید؟
برای رسیدن به پاسخ ادامه مطلب را بخوانید:
1- آنچه را که برای رسیدن به آن تلاش می‌کنید مشخص کنید
قبل از اینکه با کارکنان خود اهدافی را تعیین کنید، مهم است که دقیقاً بررسی کنید چه چیزی را می‌خواهید به دست آورید. به عنوان مثال، آیا می‌خواهید کارکنان شما یک مهارت یا نرم افزار جدید را یاد بگیرد؟ اگر چنین است، باید تعریف کنید که چرا می‌خواهید آنها یک مهارت جدید یاد بگیرند. ممکن است بگویید که یادگیری این مهارت یا نرم افزار جدید به آنها کمک می‌کند تا فروش را افزایش دهند. درک ماهیت اهداف به شما کمک می‌کند تا چشم انداز روشنی برای سازمان ترسیم کنید.
2- زمانی را برای ملاقات با اعضای تیم ترتیب دهید
وقتی می‌دانید به چه چیزی می‌خواهید برسید، وقت آن است که زمانی را برای ملاقات با کارکنان یا تیم خود برنامه ریزی کنید. در طول جلسه می‌توانید دیدگاه خود را برای معرفی هدف به اشتراک بگذارید و از کارکنان بازخورد بگیرید. همچنین این امکان را دارید از آنها بپرسید که برای موفقیت در رسیدن به اهدافشان به چه چیزی نیاز دارند و از آنجا، گام‌های موثری را بردارید تا آنها را برای موفقیت آماده کنید. باز هم شما نیاز دارید که کارکنانتان متعهد به رسیدن به هدف باشند و جلسه با آنها برای ایجاد این تعهد ضروری است.
3- اهداف SMART را برای تیم‌های کاری تعیین کنید
گام بعدی این است که در واقع اهداف را آنالیز کنید. با استفاده از اهداف SMART می‌توانید این کار را به خوبی انجام دهید. با استفاده از چارچوب SMART می‌توانید اهدافی را تعیین کنید که پایه‌های موفقیت را شما شکل می‌دهند. این چارچوب کاربردهای زیادی در حوزه‌های مختلف مانند استعدادیابی شغلی دارد. هدف شما در چارچوب SMART باید معیارهای زیر را برآورده کنند:
- خاص بودن
- قابل اندازه گیری
- قابل دستیابی
- واقع بین بودن
- مجدود به زمان
4- بازخورد منظم را به کارکنان ارائه دهید
بازخورد یک اصل کلیدی نظریه هدف گذاری لاک است؛ بنابراین، اگر در حال اجرای تئوری هدف گذاری در محل کار خود هستید، بسیار مهم است که به طور منظم بازخورد ارائه دهید. مطمئن شوید که بازخورد مثبت و سازنده را ارائه می‌دهید. همچنین به یاد داشته باشید که بازخورد را باید به صورت شفاف، صریح و محترمانه بیان کنید.
کلام آخر
اگر می‌خواهید کارکنانتان موفق شوند، باید آنها را برای رسیدن به اهدافشان توانمند کنید. استفاده از تئوری هدف گذاری راهی عالی برای ایجاد انگیزه و کمک به آنها برای حرکت به سمت اهداف و رسیدن به پتانسیل کامل خود در این فرآیند است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مشاوره تخصصی و استفاده از پکیج‌های استعدادیابی با مشاوران ما در سنیاتلنت تماس بگیرید.
سوالات متداول
1- تئوری هدف گذاری لاک چیست؟
تئوری هدف گذاری لاک نشان می‌دهد که تعیین اهداف خاص و چالش برانگیز می‌تواند منجر به عملکرد و انگیزه بالاتری نسبت به اهداف مبهم یا آسان شود. این تئوری بر اهمیت اهداف روشن در پیشبرد دستاوردهای فردی و سازمانی تأکید می‌کند.
چرا اهداف چالش برانگیز در نظریه لاک مهم هستند؟
اهداف چالش برانگیز افراد را به تلاش بیشتر و بهبود سوق می‌دهد. سطوح دشواری انگیزه بیشتری نسبت به اهداف بسیار آسان یا بسیار دشوار دارند.
کاربردهای تئوری هدف گذاری لاک چیست؟
نظریه هدف گذاری لاک در حوزه‌های مختلفی مانند تجارت، آموزش، ورزش و مراقبت‌های بهداشتی به کار گرفته شده است. در مدیریت عملکرد، توسعه شخصی و تعیین اهداف سازمانی نیز استفاده می‌شود.
بدون دیدگاه