مهندس بهداشت محیط
مهندسی بهداشتی یک رشته مهم است که بر طراحی و توسعه زیرساخت‌ها و سیستم‌های جمع آوری، تصفیه و دفع فاضلاب، مواد زائد جامد و سایر مواد خطرناک متمرکز است. مهندس بهداشت محیط در برنامه ریزی، طراحی، ساخت، بهره برداری و نگهداری سیستم‌هایی تخصص دارد تا استفاده ایمن و کارآمد از آب و سایر منابع را تسهیل کند و در عین حال مردم را از عوامل بیماری‌زا محافظت نماید. شغل مهندس بهداشت محیط چشم انداز شغلی خوبی دارد، زیرا زیرساخت‌های قدیمی نیاز به تعمیر، نگهداری گسترده و حتی جایگزینی خواهند داشت. درحقیقت، آینده محیط زیست به تخصص و تلاش مهندسان بهداشت محیط گره خورده است.
شرایط و ویژگی‌های لازم برای ورود به شغل مهندس بهداشت محیط
مهندسان بهداشت محیط معمولاً 40 ساعت در هفته کار می‌کنند، اگرچه ممکن است 24 ساعت شبانه روز برای پاسخگویی به شرایط اضطراری آماده باشند. برخی از مهندسان بهداشت محیط برای انجام بازرسی از سایت یا شرکت در کنفرانس‌ها به مکان‌های مختلف سفر می‌کنند. کار آنها می‌تواند استرس‌زا باشد، زیرا ممکن است چندین کار را به طور همزمان انجام دهند و در شرایط اضطراری تصمیمات سریع بگیرند.
این متخصصان همچنین در معرض مکان‌ها، تجهیزات و مواد خطرناک هستند و باید از لباس‌ها و تجهیزات محافظ استفاده کنند تا خطر بیماری و آسیب را به حداقل برسانند. به دلیل تمرکز جمعیت و افزایش احتمال آلودگی، مهندسان بهداشت محیط در شهرها فعالیت‌های زیادی انجام می‌دهند؛ بنابراین برای ورود به شغل مهندس بهداشت محیط به برخی مهارت‌های نرم و سخت، دانش علمی و توان ذهنی و جسمی بالا نیاز است.
وظایف مهندس بهداشت محیط
یک مهندس بهداشت محیط خطرات زیست محیطی را در محیط زندگی بشر شناسایی می‌کند. این خطرات می‌توانند شامل خطرات بیولوژیکی، شیمیایی، رادیولوژیکی یا فیزیکی باشند. وظایف روزانه یک مهندس بهداشت محیط شامل جمع آوری نمونه برای تجزیه و تحلیل، بررسی حوادث و ارائه توصیه‌های لازم برای اطمینان از ایمنی محیط کار است. بهداشت محیط به ویژه برای کاهش بیماری‌ها و بهبود سلامت جمعیت مهم است. به طور کلی، مهندسان بهداشت محیط طیف وسیعی از مسئولیت‌ها را بر عهده دارند که این وظایف می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- طراحی سیستم‌های تصفیه آب برای مصارف مسکونی و تجاری از جمله سیستم‌های تصفیه اسمز معکوس و اشعه ماوراء بنفش
- آزمایش کیفیت آب در استخرها، دریاچه‌های تفریحی و سایر مناطق گردشگری برای اطمینان از مطابقت با استانداردهای منطقه‌ای
- انجام ارزیابی تاسیسات تصفیه فاضلاب موجود برای تعیین بهترین راه‌ها برای بهبود کارایی و کاهش هزینه‌ها
- توسعه طرح‌ها و طراحی تسهیلات برای مدیریت رواناب طوفان، کاهش سیلاب و بهبود کیفیت آب در جوامع
- نظارت بر رعایت قوانین محلی و منطقه‌ای برای اطمینان از رعایت استانداردهای بهداشتی در همه تاسیسات
- ارزیابی خطرات بالقوه سلامتی مرتبط با قرار گرفتن در معرض آلاینده‌های موجود در محیط
- طراحی و اجرای سیستم‌های تصفیه آب شامل روش‌های فیلتراسیون، ضد عفونی و استریلیزاسیون
- حصول اطمینان از تمام امکانات مطابق با استانداردهای بخش بهداشت در مورد حمل و نقل، ذخیره سازی، آماده سازی و بهداشت مواد غذایی
- انجام تحقیقات در پاسخ به شکایات مربوط به خطرات بالقوه سلامت
مهارت و دانش مورد نیاز مهندس بهداشت محیط
مهندسان بهداشت محیط مجموعه‌ای قوی از مهارت‌های نرم و فنی دارند. مهارت‌های رایج می‌توانند شامل درک، استانداردهای ایمنی، مدیریت خطرات زیستی، دانش بوم شناسی، علم شیمی، ریاضیات و همچنین مهارت‌های حل مسئله و رهبری باشد. شما برای ورود به این شغل باید هم تحصیلات علمی قوی و هم مهارت‌های لازم برای موفقیت در محیط‌های کاری مختلف را داشته باشید. در استعدادیابی شغلی می‌توان درک کرد آیا دانش آموز توانایی کسب مهارت‌های لازم برای مهندسی بهداشت محیط را دارد یا خیر.
مهارت‌های عمومی شغل مهندس بهداشت محیط
مهندسان بهداشت محیط برای موفقیت در حوزه کاری خود به مهارت‌های زیر نیاز دارند:
مهارت‌های فنی
مهارت‌های فنی دانش و توانایی استفاده از ابزار و فناوری برای تکمیل یک کار است. این مهارت‌ها شامل نرم افزارهای کامپیوتری، ماشین آلات و ابزارهای دیگر است. مهندسان بهداشت محیط از مهارت‌های فنی برای ایجاد و بررسی طرح‌ها، انجام تحقیقات و ارائه راه حل‌های لازم برای حل مشکلات استفاده می‌کنند.
مهارت‌های ارتباطی
مهندس بهداشت محیط با افراد مختلفی از جمله مشتریان، پیمانکاران و سایر مهندسان ارتباط برقرار می‌کند. مهارت‌های ارتباط موثر می‌توانند به شما در ایجاد روابط، به اشتراک گذاری اطلاعات و حل مشکلات کمک کنند. همچنین می‌توانید از مهارت‌های ارتباطی برای ارائه ایده‌ها و پیشنهادات خود به مشتریان و همکاران بهره ببرید.
مهارت‌های حل مسئله
مهندسان بهداشت محیط از مهارت‌های حل مسئله خود برای یافتن راه حل برای مسائلی که در طول فرآیند طراحی به وجود می‌آیند استفاده می‌کنند. آنها ممکن است نیاز به یافتن راه‌حل‌هایی برای مسائلی داشته باشند که هنگام طراحی یک سیستم فاضلاب یا سیستم تصفیه آب ایجاد می‌شود. آنها همچنین ممکن است نیاز به یافتن راه حل‌هایی برای مسائلی داشته باشند که هنگام طراحی یک ساختمان جدید یا بازسازی یک بنا نیاز می‌شود.
مهارت‌های تحلیلی
مهندس بهداشت محیط از مهارت‌های تحلیلی برای حل مشکلات و توسعه راه حل‌ها استفاده می‌کند. او از مهارت‌های تحلیلی برای تحقیق و توسعه فرآیندها و روش‌های جدید برای حفظ آب تمیز و سیستم‌های زباله بهره می‌برد. این متخصصان همچنین از مهارت‌های تحلیلی برای ارزیابی اثربخشی سیستم‌های فعلی و انجام تنظیمات در صورت لزوم استفاده می‌کنند.
مهارت‌های کار تیمی
کار در یک تیم می‌تواند به مهندس بهداشت محیط کمک کند تا با سایر متخصصان برای حل مشکلات و تکمیل پروژه‌ها همکاری موثر داشته باشد. مهندسان بهداشت محیط ممکن است با مهندسان، معماران، پیمانکاران و سایر متخصصان دیگر کار کنند تا از سلامت و ایمنی یک ساختمان یا سیستم مطمئن شوند.
دانش و رشته تحصیلی مهندسی بهداشت محیط
رشته مهندسی بهداشت محیط از زیر گروه علوم تجربی محسوب می‌شود. این رشته در ایران از کارشناسی تا دکتری را شامل می‌شود. شما باید در کنکور علوم تجربی شرکت کنید تا برای تحصیل در این رشته واجد شرایط شوید. دانشجویان باید علاقه زیادی به مباحث شیمی، ریاضی و فیزیک داشته باشند. دوره‌های کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط شامل موارد زیر هستند:
- مهندسی بهداشت محیط
- مهندسی بهداشت محیط گرایش سم شناسی محیط
- مهندسی بهداشت محیط گرایش مدیریت پسماند
- مهندسی بهداشت محیط گرایش بهره برداری و نگه داری از تاسیسات بهداشتی شهر
با استعدادیابی می‌توانید گرایش مورد نظر خود را به دسترسی انتخاب کنید. همچنین برخی از گرایش‌های رشته مهندسی بهداشت محیط در مقطع دکتری شامل موارد زیر هستند:
- دکتری زیست شناسی (کلیه گرایش‌ها)
- محیط زیست
- دکتری رشته‌های نانو فناوری پزشکی
- بهداشت محیط
- سیاست گذاری سلامت
نتایج تست استعدادیابی مهندس بهداشت محیط
براساس تست دیسک می‌توان مهندس بهداشت محیط را به شخصیت CS نزدیک دانست. ثبات (S) و وظیفه شناسی (C) از خصوصیات اصلی این متخصصان هستند. ویژگی‌های شخصیت S شامل صبوری، همکاری، حمایت کننده و شنونده خوب است. ویژگی‌های شخصیت C شامل تحلیل‌گر، جزئی‌نگر، سیستماتیک و دقیق است.
طبق نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر می‌توان مهندسان بهداشت محیط را افرادی با هوش منطقی-ریاضی دانست. مهندسان بهداشت اغلب از هوش منطقی و ریاضی در طراحی و تجزیه و تحلیل سیستم‌های بهداشتی استفاده می‌کنند. همچنین این افراد از هوش جسمانی- حرکتی پیروی می‌کنند. این هوش شامل مهارت‌های فیزیکی و هماهنگی است که در جنبه‌های فیزیکی کار میدانی یا کارهای عملی مرتبط با پروژه‌ها نقش اساسی دارد.
فرصت‌های شغلی و بازار کار مهندس بهداشت محیط
مهندسان محیط زیست در بخش خصوصی و دولتی استخدام می‌شوند و در شرکت‌ها و سازمان‌هایی با اندازه‌های مختلف در طیف وسیعی از بخش‌ها کار می‌کنند. از طرف دیگر، این متخصصان می‌توانند در شرکت‌هایی مانند شرکت‌های مشاوره‌های مهندسی، شرکت‌های ساختمانی، مشاوران محیط زیست، شرکت‌های دفاعی و خطوط هوایی مشغول به کار شوید. با توجه بیشتر جوامع به سلامت محیط زیست و فضای زندگی انسان، بازار کار مهندس محیط زیست خوب است. با مشاوره و منتورینگ می‌توانید فرصت‌های شغلی و بازار کار مهندس بهداشت محیط را بیشتر بشناسید تا آینده شغلی خوبی برای خود رقم بزنید.
درآمد و حقوق رشته مهندسی بهداشت محیط در ایران
درآمد و حقوق رشته مهندسی بهداشت محیط در ایران
درآمد و حقوق مهندسان بهداشت محیط می‌تواند بر اساس عوامل مختلفی مانند تحصیلات، تجربه، موقعیت جغرافیایی و نوع صنعت متفاوت باشد. مدرک بالاتر برای مهندس بهداشت محیط می‌تواند منجر به افرایش درآمد شود. سابقه کار عامل مهمی در تعیین حقوق است. مهندسان بهداشت محیطی در سطح مبتدی ممکن است کمتر از کسانی که چندین سال تجربه دارند درآمد کسب کنند.
مهندسان بهداشت محیط می‌توانند در صنایع مختلف از جمله دولتی یا خصوصی کار کنند. حقوق ممکن است بر اساس بخش و تقاضاهای خاص صنعت متفاوت باشد. مهندسی بهداشت محیط شامل تخصص ای مختلفی از جمله کیفیت آب، کیفیت هوا، مدیریت پسماند و ارزیابی اثرات زیست محیطی است؛ بنابراین هر یک از این تخصص‌ها میزان درآمد مخصوص به خود را دارند.
بازار کار خارج از کشور برای یک مهندس بهداشت محیط ایرانی
نیاز به اطمینان از آب آشامیدنی سالم، تصفیه فاضلاب و حفظ استانداردهای محیطی زیستی به افزایش تقاضا برای مهندسان بهداشتی ادامه خواهد داشت. به ویژه در کشورهای توسعه یافته که نسبت به ایران اهمیت بیشتری برای محیط زیست قائل هستند، مهندسان بهداشت محیط با تفاضای بالایی استخدام می‌شوند؛ بنابراین مهاجرت این دسته از متخصصان به کشورهایی مانند کانادا، استرالیا، نیوزلند، آلمان، آمریکا و سایر کشورها می‌تواند درهای بسیاری را به روی مهندسان بهداشت محیط باز کند.
بازار کار و آینده شغلی رشته مهندس بهداشت محیط در دنیا
چشم انداز شغلی برای شغل مهندس بهداشت خوب است. پیش بینی می‌شود تقاضای مهندسان بهداشتی از سال 2018 تا 2028 حدود 4 درصد رشد کند. تقاضا تا حدی ناشی از افزایش آگاهی عمومی از نگرانی‌های زیست محیطی و نیاز به یافتن راه حل‌هایی برای این مسائل از جمله دسترسی به آب آشامیدنی پاک خواهد بود.
کلام آخر
شغلی به عنوان یک مهندس بهداشت محیط می‌تواند از بسیاری مفید باشد. شما این فرصت را خواهید داشت که روی پروژه‌هایی کار کنید که کیفیت زندگی مردم را در سراسر جهان بهبود می‌بخشد و بخشی از تیمی خواهید بود که برای حل مشکلات پیچیده با یکدیگر همکاری می‌کنند. شما همچنین این شانس را خواهید داشت که مهارت‌های خود را در زمینه‌هایی مانند ریاضی، علوم و مهندسی توسعه دهید. به عنوان یک مهندس بهداشت باید بتوانید به صورت خلاقانه در مورد چگونگی حل مشکلات فکر کنید و راه حل‌هایی ارائه دهید که هم موثر و هم مقرون به صرفه باشند.
شغلی به عنوان یک مهندس بهداشت محیط می‌تواند از بسیاری مفید باشد. شما این فرصت را خواهید داشت که روی پروژه‌هایی کار کنید که کیفیت زندگی مردم را در سراسر جهان بهبود می‌بخشد و بخشی از تیمی خواهید بود که برای حل مشکلات پیچیده با یکدیگر همکاری می‌کنند. شما همچنین این شانس را خواهید داشت که مهارت‌های خود را در زمینه‌هایی مانند ریاضی، علوم و مهندسی توسعه دهید. به عنوان یک مهندس بهداشت باید بتوانید به صورت خلاقانه در مورد چگونگی حل مشکلات فکر کنید و راه حل‌هایی ارائه دهید که هم موثر و هم مقرون به صرفه باشند. از سیناتلنت می‌توانید برای دریافت مشاوره و استعدادیابی تحصیلی و شغلی بهره مند شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر با تیم مشاوران ما تماس بگیرید.
سوالات متداول
مهندسان بهداشت محیط با طراحی و نگهداری سیستم‌هایی که از گسترش بیماری‌های منتقله از طریق آب جلوگیری می‌کند، دفع ایمن فاضلاب را تضمین می‌کند و دسترسی به آب آشامیدنی پاک و سالم را ارتقا می‌دهد، نقش مهمی در حفاظت از سلامت عمومی ایفا می‌کنند.
مدرک لیسانس در مهندسی محیط زیست محیط ضروری است. همچنین امکان تحصیل در مقاطع ارشد و دکتری وجود دارد. در مقاطع بالاتر می‌توان گرایش و تخصص مورد نظر را بسته علایق و استعدادها انتخاب کرد.
تقاضا برای مهندسان بهداشت محیط تحت تأثیر عواملی مانند رشد جمعیت، شهرنشینی، مقررات زیست محیطی و توسعه زیرساخت است. امروز در سراسر جهان به موضوع محیط زیست توجه زیادی می‌شود؛ بنابراین مهندسان بهداشت محیط تقاضای بالایی برای استخدام دارند.
