هر آنچه که باید درباره تست استعدادیابی بدانید!
همه افرادی که با موضوع استعدادیابی در ارتباط هستند از مزایا، نتایج درخشان و دستاوردهای حیرتانگیز آن اطلاع دارند اما اگر نگاه کلیتری نسبت به این موضوع داشته باشیم باید از خودمان سوال کنیم که کلمه “استعدادیابی” یا “تست استعدادیابی” چه مفهومی را در ذهن افراد مختلف ایجاد میکند و آنها چه برداشت و تعریفی از این موضوع دارند. همه ما قبل از شروع هر کاری در خصوص جنبههای مختلف آن موضوع تحقیق میکنیم و یک نگاه کلی نسبت به مسئله موردنظرمان به دست میآوریم. ما در مسئله استعدادیابی و قبل از شرکت در یک تست استعدادیابی ابتدا باید بدانیم که استعداد چیست، استعدادیابی چه معنایی دارد، چرا استعدادیابی میکنیم و چه آزمونهایی برای انجام تست استعدادیابی، مناسب هستند و در آخر، چه استفاده و نتیجهای از آزمون استعدادیابی به دست میآوریم.
معنی واقعی استعداد چیست؟
استعداد دارای تعاریف بسیار مختلفی است اما مفهوم همه این تعاریف حول یک معنی خاص قرار میگیرد. از نظر لغت میتوانیم استعداد را به عنوان یک توانایی ویژه برای رسیدن به هدف یا موفقیت تعریف کنیم. اما از نظر روانشناسی، استعداد به معنی الگوی طبیعی و تکرار شوندهای از افکار، احساسات و رفتار است که میتواند به نحوی سودمند مورد استفاده قرار بگیرد. یعنی هر فرد به شکل ذاتی در برخی از کارها و رفتارها در مقایسه با دیگران دارای برتری است و تست استعدادیابی به دنبال شناسایی این برتری و آگاهسازی فرد در جهت استفاده مطلوب از این برتری است.
البته باید توجه داشته باشیم که استعدادها تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند سن، تغییرات فیزیکی، عواطف و احساسات انسانها قرار میگیرند و سرعت رشد استعدادها در افراد مختلف با یکدیگر متفاوت است. یک تست استعدادیابی علمی و تخصصی این قابلیت را دارد که موارد فوق را به شکل دقیق، مورد بررسی قرار دهد و تاثیر و نتیجه هریک از آنها را به صورت کاملا شفاف بیان کند.
تفاوت بین هوش، استعداد و مهارت
با آنکه برخی از محققان و افراد صاحبنظر بر این باورند که استعداد دارای یک جنبه اکتسابی است اما بسیار از فعالان حوزه روانشناسی معتقدند که استعداد به شکل یک عامل درونی و ژنتیکی در افراد حضور دارد که در صورت فراهم بودن شرایط لازم میتواند به عنوان یک نیروی درونی قدرتمند، آنها را به سرعت در مسیر رسیدن به اهداف و کسب نتایج درخشان هدایت کند.
حالا آنکه مهارت، نوعی توانایی است که در نتیجه تلاش و یادگیری به وجود میآید و برخلاف استعداد، دارای ماهیت اکتسابی است و با تمرین و تلاش مستمر در وجود فرد نهادینه میشود. از طرف دیگر، استعداد یک عامل پنهان است و نیاز به شناسایی دارد اما مهارت نوعی تصمیم و انتخاب به حساب میآید و نیازمند توسعه و بروزرسانی خواهد بود.
اما نقطه برخورد استعداد و مهارت به این موضوع مربوط میشود که اگر کسی مهارتهای مرتبط با استعدادهای خود را یاد بگیرد، قطعا به موفقیتهای چشمگیری دست پیدا میکند. پس نتیجه میگیریم که ما ابتدا باید استعدادهای خود را به درستی بشناسیم و سپس مهارتهای مرتبط با آنها را کسب کنیم و آنها را توسعه بدهیم. هوش نیز نوعی استعداد محسوب میشود زیرا تا حدودی جنبه ذاتی و درونی دارد و به معنی میزان توانایی فرد در پردازش اطلاعات، حل مسئله و یادگیری مهارتهای مختلف است.
البته هیچ شکی نیست که استعداد، هوش و مهارت، تاثیر قابل توجهی در پیشرفت و موفقیت افراد دارند اما باید بگوییم که استعداد به عنوان زیربنای دو عامل دیگر شناخته میشود زیرا بکارگیری هوش و مهارت در زمینههای خارج از استعدادهای فردی، به نتایج قابل قبول و چشمگیری ختم نمیشود و این همان موضوعی است که باعث اهمیت هرچه بیشتر فرایند استعدادیابی و استفاده از تست استعدادیابی میشود.
چرا باید استعدادهای خودمان را کشف کنیم؟
در واقع استعدادهای ما شبیه به ابزار هستند و هر ابزاری برای انجام کارهای خاصی مورد استفاده قرار میگیرد. اما قبل از انجام هر کاری ما باید ابزارها یا همان استعدادهای خاص خودمان را بشناسیم و بدانیم که این ابزارها در چه مواردی کاربرد دارند. زمانیکه ما با ابزارها و استعدادهای منحصربفرد خودمان آشنا باشیم و در نگاه بالاتر، آنها را به حد اعلای شکوفایی برسانیم، متوجه میشویم که توانایی انجام چه کارهایی را داریم و در چه کارهایی میتوانیم مهارت کسب کنیم و بهترین باشیم.
زمانیکه ما با جایگاه اصلی خودمان آشنا باشیم، نسبت به جایگاه دیگران غبطه نمیخوریم و میدانیم که یک شخصیت ارزشمند برای خود، خانواده و جامعه هستیم. از طرف دیگر با شرکت در تست استعدادیابی و شناخت استعدادهای درونی، همه تلاش ما برای استفاده بهتر و رشد هرچه بیشتر آنها متمرکز میشود و زندگی ما رنگ و بوی معناداری پیدا میکند و این معنا باعث ایجاد حس اعتمادبهنفس، عزتنفس، تعهد و … میشود.
تست استعدادیابی چیست؟
تست استعدادیابی به ابزار و فرآیندی گفته میشود که علاوه بر شناسایی دقیق استعدادها، مسیر درست و نحوه استفاده صحیح از آنها را نیز در اختیار ما قرار میدهد. یک تست استعدادیابی معتبر، بر اساس نتایج و تحقیقات علمی، طراحی میشود و دارای نتایج قابل استناد و معتبر است. در حال حاضر آزمونهای بسیار متنوعی در زمینه تست استعدادیابی وجود دارند که هریک بر اساس یک رویکرد یا مفهوم ویژه به بررسی استعدادها، رفتار، شخصیت و سایر ویژگیهای ذاتی افراد میپردازند.
ما با استفاده از تست استعدادیابی به این نتیجه میرسیم که مایل به انجام چه رفتارهایی هستیم، چه کارهایی را دوست داریم، در شرایط خاص چه واکنشی نشان میدهیم و هزاران نکته مهم دیگر که با دانستن آنها میتوانیم شخصیت و رفتار خودمان را به شکل آگاهانه مدیریت کنیم و برای گرفتن تصمیمهای درست و رسیدن به قلههای موفقیت از آنها بهره ببریم.
آشنایی با مزایا و کاربردهای تست استعدادیابی
همانطور که در ابتدای این مقاله نیز گفته شد، استعدادیابی دارای نتایج و فواید بسیار زیادی است که از طریق شرکت در یک یا چند تست استعدادیابی به دست میآیند. کمترین مزیت تست های استعدادیابی آن است که فرد با ساختار شخصیتی، ارزشها، تواناییها و قابلیتهای درونی خود آشنا میشود و یک دید کلی نسبت به آنچه که هست و آنچه که میتواند باشد، به دست میآورد و در تصمیمهای مهم زندگی خود از این شناخت استفاده میکند. البته شرکت در تست های استعدادیابی دارای کاربردهای بسیار گستردهای است که از جمله آنها میتوان به انتخاب رشته تحصیلی یا طراحی مسیر شغلی اشاره کرد.
هنگامیکه انتخاب رشته تحصیلی دانشآموزان بر اساس نتایج حاصل از تست های استعدادیابی انجام میشود، شوق و علاقه آنها برای یادگیری و پیشرفت افزایش مییابد و رشد و شکوفایی چشمگیری را در زمینه تحصیلی آنها ایجاد میکند. انتخاب شغل و تعیین مسیر شغلی، یکی دیگر از موضوعات اساسی و نیازهای اصلی افراد محسوب میشود و استفاده از تست های استعدادیابی میتواند تا حد بسیار زیادی در انتخاب مسیر شغلی درست به آنها کمک کند.
فردی که موقعیت شغلی و استعدادهای متناسبی داشته باشد، به کار خود علاقه پیدا میکند، سعی و تلاش بیشتری در انجام کارها و مسئولیتهای خود به کار میبرد، به دنبال یادگیری مهارتهای جدید و تقویت تواناییهای خود میرود، باعث ارتقای خود و سازمان میشود، به جایگاههای شغلی بالاتر دست پیدا میکند، از درآمد و مزایای اقتصادی بیشتری برخوردار میشود و از رضایت شغلی و زندگی هدفمند خود لذت میبرد.
انواع تست استعدادیابی
انجام تست استعدادیابی، نقش بسیار زیادی در شناسایی تواناییها و قابلیتهای بالقوه ما دارد. البته هرکس تا حدودی میتواند به استعدادهای درونی خود پی ببرد اما مزیت اصلی تست های استعدادیابی آن است که این تستها از سوالات و روشهای کاملا تخصصی و سازمانیافته استفاده میکنند و در کنار بررسی عمیق جنبههای درونی، هیچیک از محرکهای منفی یا مثبت شخصیت افراد را هدف نمیگیرند. به عبارت دیگر، سوالات موجود در یک تست استعدادیابی دارای کمترین میزان بار عاطفی یا هیجانی هستند و باعث میشوند که فرد در حین شرکت در آزمون استعدادیابی، به هیچکدام از جنبههای شخصیتی خود توجه نکند و به دنبال اثبات یا نفی ویژگیهای خود نباشد.
در حال حاضر تستهای استعدادیابی بسیار متنوعی در سطح فضای مجازی، مراکز استعدادیابی و کانونهای مشاوره وجود دارند که متاسفانه برخی از آنها فاقد پایههای علمی و پشتوانه تخصصی بوده و نتایج قابل اعتمادی را در اختیار فرد قرار نمیدهند. اما در کنار این موارد، تستهای بسیار معتبری نیز در سطح جهانی و توسط موسسات برتر استعدادیابی مورد استفاده قرار میگیرند که از میان آنها میتوان به تست استعدادیابی کلیفتون، تست استعدادیابی و هوش گاردنر و آزمون رغبتسنج هالند اشاره کرد.
البته باید توجه داشت که هریک از این تست های استعدادیابی، جنبههای خاصی از شخصیت یا تواناییهای فرد را مورد سنجش قرار میدهند و دارای یک نتیجه کامل و بینقص نیستند و شرکت در تست های استعدادیابی مختلف و استفاده ترکیبی از نتایج آنها، رویکرد و شناخت بسیار کاملتری را در اختیار ما قرار میدهند.
بنابراین معمولا در برنامه استعدادیابی افراد از آزمونهای دیگری مانند تست شخصیتشناسی دیسک، آزمون هوش هیجانی، تست استعدادیابی نئو و … نیز استفاده میشود زیرا در موارد مختلفی مانند انتخاب رشته تحصیلی، تعیین مسیر شغلی، ازدواج و … پارامترهای مختلفی نقش دارند که همه این عوامل تنها با استفاده از یک تست استعدادیابی خاص، قابل شناسایی و تحلیل نخواهند بود. در این بخش به شکل مختصر با برخی از مهمترین تست های استعدادیابی مورد استفاده در مجموعه سیناتلنت آشنا میشویم.
آزمون شخصیتشناسی دیسک
این آزمون یکی از بهترین و موفقترین روشهای شناسایی شخصیت و تحلیل رفتارهای انسانهاست که از آنها به عنوان الگوهای رفتاری یاد میشود. مبنای اصلی این آزمون بر پایه 4 بعد رفتاری D، I، S، C طراحی شده است که هریک از آنها به عنوان شاخهای از رفتارهای خاص انسانها تعریف میشوند و معمولا هر فرد دارای ترکیب خاصی از بعدهای رفتاری چهارگانه است که در این آزمون برای دستهبندی و آشنایی بهتر از 16 کد رفتاری متفاوت استفاده میشود که دارای بیشترین جامعه آماری هستند.
هدف اصلی آزمون دیسک آن است که یک فرد با رفتارها و نوع شخصیت خود آشنا شود و رفتار و شخصیت دیگران را نیز تشخیص دهد. این آشنایی و تشخیص به فرد کمک میکند که روش و نوع برخورد خود را در حین تعامل با دیگران تنظیم کند تا در شرایط مختلف به بهترین نتیجه ممکن برسد. به همین دلیل است که از آزمون دیسک به عناوینی مختلفی مانند رمزگشایی شخصیت نیز یاد میشود.
تست استعدادیابی کلیفتون
محتوا و مبنای اصلی این آزمون به شکل ویژه بر روی تواناییهای ذاتی و استعدادهای درونی افراد تمرکز دارد و به عنوان یکی از معتبرترین آزمونهای جهانی در زمینه استعدادیابی به شمار میرود. محتوای کلی این آزمون دارای 36 استعداد مختلف است که افراد پس از پاسخ دادن به سوالات آن میتوانند با 7 مورد از برترین و قویترین استعدادهای خود آشنا شوند و ترتیب و قدرت سایر استعدادهای خود را نیز بشناسند.
مهمترین هدف تست استعدادیابی کلیفتون، تعیین و تقویت استعدادهای اصلی افراد و آشنایی با نقاط ضعف و ایجاد پوشش مناسب برای جلوگیری از تاثیرات منفی آنهاست. از مهمترین کاربردهای این آزمون میتوان به انتخاب رشته تحصیلی، تعیین مسیر شغلی، تحلیل و طراحی چارت سازمانی و … اشاره کرد.
آزمون رغبتسنج هالند
تست هالند یا تست سنجش تمایلات شغلی یکی از سادهترین و قویترین آزمونهای موجود در زمینه انتخاب رشته تحصیلی و تعیین مسیر شغلی در جهان محسوب میشود. محتوای اصلی این آزمون بر مبنای شش بعد شخصیتی مختلف شامل عملگرا، جستجوگر، خلاق، اجتماعی، متقاعدکننده و سازماندهنده طراحی شده و برای گروههای سنی بالای 12 سال مناسب است.
یک فرد با انجام این آزمون میتواند علایق و تمایلات خود را به درستی بشناسد و به این نتیجه برسد که از انجام چه کارهایی لذت میبرد و حضور در چه محیطهایی را دوست دارد. هنگامیکه ما با علایق و ترجیحات خود آشنا باشیم، به راحتی میتوانیم آنها را شغلهای مختلف تطبیق بدهیم و بهترین انتخاب شغلی را داشته باشیم.
تست نئو
این آزمون به عنوان یک ابزار حرفهای برای سنجش ابعاد روانی و ارزیابی ویژگیهای رفتاری انسانها مورد استفاده قرار میگیرد و به شکل تخصصی با فاکتورهای روانسنجی افراد در ارتباط است و معمولا در مراحل استخدام و به منظور سنجش ظرفیتهای شغلی داوطلبان استفاده میشود. البته کاربرد این آزمون تنها محدود به موارد بالا نیست و از آن برای رفع مشکلات روانی، مقابله با وسواس، آشنایی با ویژگیهای مدیریتی، ارزیابی نیروی انسانی و تعیین جایگاههای شغلی نیز استفاده میشود.
مبنای این آزمون بر اساس 5 عامل اصلی شامل روانرنجی، برونگرایی، انعطافپذیری، توافقپذیری و وظیفهشناسی طراحی شده است که هریک دارای 6 مولفه اختصاصی هستند و تحلیل بسیار دقیقی از فاکتورهای مهم روانی و شخصیتی افراد را در اختیار ما قرار میدهند. این آزمون از ظرافتها و نکات فرعی بسیار زیادی برخوردار است و به همین علت، نتایج این آزمون معمولا توسط افراد متخصص در حوزه روانشناسی، مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد.
آزمون هوش هیجانی
با انجام تست هوش هیجانی میتوانیم به این موضوع پی ببریم که آیا ما توانایی شناخت، پیشبینی و کنترل هیجانهای خود در موقعیتهای گوناگون را داریم؟ آیا قبل از انجام یک کار به عواقب احتمالی آن فکر میکنیم و به عبارت بهتر تا چه اندازه جوگیر میشویم؟ آیا میتوانیم خودمان را در موقعیت دیگران قرار بدهیم و دنیا را از نگاه آنها ببینیم؟ آیا در روابط خود متعادل هستیم و انتظارات معقولی از دیگران داریم؟ و آیا در مواجهه با موضوعات مختلف به دنبال حل مسئله هستیم؟
از آنجاییکه هوش هیجانی، نقش بسیار مهمی در کیفیت زندگی فردی و اجتماعی انسانها دارد، میتوانیم از این تست به عنوان یک آزمون عمومی و بسیار کلیدی برای سنجش ظرفیت روانی و واکنشپذیری افراد استفاده کنیم. مدل بار-آن یکی از بهترین روشهای تحلیل و سنجش هوش هیجانی است و دارای 5 شاخص اصلی شامل هوش هیجانی بینفردی، هوش هیجانی درونفردی، توانایی سازگاری، رفتار عمومی و مدیریت استرس است که در نگاه دقیقتر میتواند وضعیت افراد را بر اساس 15 شاخص فرعی نیز تحلیل کند.
تست هوش یا آزمون هوشهای چندگانه گاردنر
تست هوش گاردنر به شکل ویژه بر روی تواناییهای ذهنی و فیزیکی افراد تمرکز دارد و این تواناییها را در 9 زمینه مختلف شامل هوش کلامی، هوش ریاضی، هوش تصویری، هوش بدنی، هوش موسیقی، هوش بینفردی، هوش درونفردی، هوش طبیعتگرا و هوش معناگرا مورد تحلیل و بررسی قرار میدهد.
این آزمون به شکل ویژه برای تعیین استعدادهای کلی دانشآموزان مورد استفاده قرار میگیرد و کاربرد بسیار گستردهای در انتخاب شیوههای تدریس و ایجاد زمینه مناسب برای یادگیری حداکثری دانشآموزان دارد. همچنین از نتایج این آزمون به عنوان یک مکمل عالی برای انتخاب رشته تحصیلی و انتخاب شغل نیز استفاده میشود.
چرا کارفرمایان از تست های استعدادیابی استفاده میکنند؟
جواب این سوال تا حدودی مشخص است اما برای توضیح بیشتر باید بگوییم که هر سازمان یا شرکت دارای چارت سازمانی یا به زبان سادهتر دارای جایگاههای شغلی مختلفی است که هریک دارای ویژگیها، شرایط یا محیط کار متفاوتی هستند و کار کردن در یک شغل یا بخش مشخص با تیپ شخصیتی و استعدادهای همه افراد سازگاری ندارد؛ بنابراین لازم است تا افراد خاصی برای حضور در جایگاههای شغلی مختلف انتخاب شوند.
هنگامیکه توانایی و استعداد افراد با جایگاه شغلی آنها تناسب داشته باشد، میزان رضایت و تعهد شغلی آنها افزایش پیدا میکند و این موضوع باعث افزایش بهرهوری و سرعت پیشرفت در سازمانهای مختلف میشود. به همین علت است که در کلیه مصاحبهها و آزمونهای استخدامی از سوالات و تست های استعدادیابی ویژهای برای جذب افراد مستعد استفاده میشود.
در کدام تست استعدادیابی شرکت کنیم؟
انتخاب و شرکت در تستهای استعدادیابی تا حد زیادی به نیازها و خواستههای ما مربوط میشود و همانطور که در قسمتهای قبل به آن اشاره شد، هریک از تست های استعدادیابی تنها برای شناسایی و تحلیل بخشی از شخصیت و تواناییهای ما کاربرد دارند. به عنوان مثال اگر از روی کنجکاوی و تنها برای کسب یک شناخت عمومی از شخصیت خود به دنبال کشف تواناییها و استعدادهای درونی خود هستید، میتوانید در تست استعدادیابی کلیفتون شرکت کنید و با برترین استعدادهای خود آَشنا شوید یا از تست شخصیتشناسی دیسک برای آشنایی با الگوهای رفتاری و نحوه تعامل با دیگران استفاده کنید.
اما برای داشتن یک استعدادیابی صحیح و حرفهای در زمینه انتخاب رشته تحصیلی یا انتخاب شغل و … معمولا نیازمند شرکت در تستهای استعدادیابی مختلفی هستیم که انتخاب این آزمونها بسیار فراتر از دانش و برداشت شخصی ماست و تنها از طریق انجام مشاورههای تخصصی و استفاده از نظر افراد متخصص امکانپذیر است.
خوشبختانه در مجموعه سیناتلنت این امکان به شکل کاملا رایگان در اختیار شما قرار دارد تا در صورت نیاز بتوانید مشکلات و ابهامات احتمالی خودتان را به راحتی برطرف کنید و با شرکت در تست های استعدادیابی استاندارد و دریافت مشاوره حرفهای از مزایای خارقالعاده استعدادیابی بهرهمند شوید. همچنین در صورتی که قبلا در یک تست استعدادیابی شرکت کردهاید، میتوانید با بخش مشاوره تماس بگیرید و برای ادامه فرآیند استعدادیابی خود برنامهریزی کنید.
نقش مشاوره در انجام صحیح تست استعدادیابی
مشاوره یکی از کلیدیترین و مهمترین مسائل مرتبط با انجام تست استعدادیابی است که به شما در رسیدن به هدف و موفقیت نهایی کمک میکند. از آنجاییکه تست های استعدادیابی بر اساس مفاهیم علمی و روانشناسی طراحی میشوند، برای تفسیر نتایج و استفاده از راهکارهای موثر باید از افراد متخصص در این حوزه کمک بگیریم.
البته باید در نظر داشت که استفاده از گزارش تستهای استعدادیابی تا حدودی شما را با ماهیت و مفهوم آنها آشنا میکند اما تحلیل موشکافانه و ایجاد ارتباط میان انواع مختلف تست استعدادیابی، تنها با حضور یک مشاور یا منتور حرفهای امکانپذیر است تا نکات و اطلاعات مختلف برای اتخاذ تصمیمهای درست و حرکت در مسیر موفقیت را در اختیار شما قرار بدهد و از بروز اشتباهات احتمالی، جلوگیری کند. همچنین انجام فرآیندهای اصلاحی، شرکت در جلسات آموزشی و کارگاههای کسب مهارت نیز از جمله مواردی است که تنها با صلاحدید یک فرد متخصص انجام میشود.
چگونه در تست استعدادیابی سیناتلنت شرکت کنیم؟
خوشبختانه برای شرکت در تستهای استعدادیابی سایت سیناتلنت، نیاز به هیچگونه دانش روانشناسی یا اطلاعات اولیه نخواهید داشت اما برای اینکه نتیجه بهتری از فعالیتهای خود به دست بیاورید، بهتر است ابتدا از طریق بخش مشاوره آنلاین یا تماس تلفنی در خصوص نیازها و اهداف اصلی خود با متخصصین حرفهای و باتجربه مجموعه مشورت کنید و با دریافت یک برنامه دقیق و جامع، در مسیر موردنظر خود حرکت کنید.
سوالات و مفاهیم موجود در تستهای استعدادیابی سایت سیناتلنت به شکل مداوم و بر اساس آخرین تغییرات ایجاد شده در نسخههای جهانی بروزرسانی میشوند و دارای محتوا و ساختار کاملا ساده و قابل فهم هستند.
تنها وظیفه شما آن است که در کمال آرامش و با صداقت کامل به این سوالات پاسخ بدهید و این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که هیچکس بدون استعداد نیست و هیچکس نمیتواند همه استعدادها را به صورت همزمان داشته باشد. هرکس دارای مجموعه خاصی از استعدادهاست و هیچ استعداد خوب یا بدی وجود ندارد و هر استعدادی میتواند در جایگاه خود بدرخشد و بهترین باشد.
بدون دیدگاه